Na een maand op de NICU wisselde ik door naar de Labour Ward. Op de Labour Ward is het een drukke bedoening. Er bevallen gemiddeld 30 vrouwen per dag in het Sengerema Hospital. Zij komen van heinde en verre om te bevallen in het ziekenhuis. Vrouwen nemen zelf een soort zeil, een teil en kitenge (gekleurde doeken) mee. Hiermee wordt onder andere het bed waarop de vrouw gaat bevallen bedekt, wordt de baby na de geboorte afgedroogd en ingepakt en wordt het bed na de bevalling schoongemaakt. Vaak hebben vrouwen al een groot aantal kinderen en komen vrouwen pas laat naar het ziekenhuis als de bevalling is begonnen. Het komt dan ook regelmatig voor dat een vrouw net wel of net niet op het bed ligt als de baby wordt geboren. Als gevolg hiervan worden sommige baby’s op de grond geboren en een enkele keer zelfs als de moeder nog staat. Vrouwen die té ver van het ziekenhuis af wonen, kunnen voorafgaand aan de bevalling verblijven in mama Ngojea. De naam, afgeleid van het woord ‘wachten’ in Swahili, verklapt de functie van deze plek al: een wachthuis waar moeders rond de uitgerekende datum kunnen verblijven tot de bevalling begint. De zwangeren worden (vaak door andere zwangeren) vanuit mama Ngojea naar het ziekenhuis gebracht als de bevalling lijkt te beginnen, een mooi tafereel.
Na een kleine drie weken op de Labour Ward bracht ik weer eens een dagje door op de NICU, omdat de NICU-dokter er die dag niet kon zijn. Ik had bijna alle baby’s nagekeken toen Emma, een van mijn mede-co’s, de NICU op kwam rennen. Zij gebaarde dat ik snel mee moest komen. Onderweg naar het theatre, de OK op de Labour Ward, vertelde Emma mij dat er enkele minuten ervoor een vrouw een operatie onderging, omdat zij een scheur had in haar baarmoeder. De baby was los in de buik aangetroffen en verkeerde in zeer slechte conditie, de baby moest gereanimeerd worden. De Tanzaniaanse verpleegkundige Pilly, waarmee ik al veel had samengewerkt op de Labour Ward, was al bezig met de baby. Pilly had om mijn hulp gevraagd aan Emma. Samen gingen Pilly en ik verder met de opvang van de baby. Binnen enkele minuten verbeterde de conditie van de baby, waarna zij zelf ademde en zelfs huilde. We brachten de baby naar de NICU voor verdere zorg en ademhalingsondersteuning. Binnen enkele uren na de geboorte had de baby geen ademhalingsondersteuning meer nodig en kon zij naar haar moeder op de afdeling. Na een paar dagen kon baby Neema – toen ook haar moeder in goede conditie verkeerde – met ontslag naar huis.
Pilly en ik voelden ons steeds meer verbonden na deze situatie en zochten elkaar op als we hulp konden gebruiken op de Labour Ward. Het voelde fijn om met een Tanzaniaanse collega zo goed samen te kunnen werken. Dat is waar het in mijn ogen om gaat: een gelijkwaardige samenwerking en wederzijds vertrouwen. Het voelde als een mooi resultaat van de investering in het werken hier en de verdieping in de Helping Babies Breathe methode, waar ik de week ervoor nog een presentatie over gaf in het morning report.
Al maanden voordat ik in Tanzania kwam was ik begonnen met mijzelf ontwikkelen in de opvang van baby’s na de geboorte. Tijdens mijn semi-arts stage op de kinderafdeling in het OLVG West had ik dat namelijk als een van mijn leerdoelen gesteld. Ook ging ik voor vertrek naar Tanzania nog een dagje langs bij Milou op de NICU in het Radboud MC, waar wij de Helping Babies Breathe methode nog eens bespraken en oefenden.
Helping Babies Breathe is een basismethode voor reanimatie na de geboorte als de ademhaling van de baby niet goed spontaan op gang komt. Dit kan het geval zijn bij zuurstoftekort bij de geboorte, door bijvoorbeeld een placentaloslating, een infectie in de baarmoeder, prematuriteit, een knoop in de navelstreng of een scheur in de baarmoeder zoals in het geval van baby Neema. Essentieel is de Dakika ya Dhahabu (in Swahili ‘the Golden Minute’). Goed handelen in de eerste minuut na de geboorte is van levensbelang. Doordat het basisinterventies betreft kan deze methode goed uitgevoerd worden op plekken waar maar weinig beschikbare middelen zijn, zoals in veel situaties in Tanzania. De Helping Babies Breathe methode werd in 2009 door het Ministry of Health and Social Welfare in Tanzania geïmplementeerd. De implementatie heeft geleid tot een significante reductie van het aantal baby’s dat overlijdt binnen 24 uur na de geboorte en tot een vermindering van het aantal doodgeboren baby’s (en dan specifiek baby’s die overlijden tijdens of direct na de geboorte).
Het is in de afgelopen weken trouwens vaak voorgekomen dat er vrouwen waren met een uterusruptuur (een scheur in de baarmoeder). Eén van de verklaringen is dat vrouwen hier vaak local herbs gebruiken tijdens de zwangerschap en bevalling. Deze kruiden leiden tot zeer sterke contracties van de baarmoeder, waardoor deze kan scheuren (met name als de vrouw een keizersnede heeft gehad in het verleden). Deze potentieel levensbedreigende situatie voor zowel moeder als kind wordt veroorzaakt door local beliefs. Betere educatie en meer gezondheidsvoorlichting zou mogelijk kunnen leiden tot het verminderen of zelfs voorkomen van deze situaties. Baby Neema heeft het gelukkig gered en haar moeder ook, maar dit is helaas niet altijd het geval.
De oprichting van de NICU heeft ervoor gezorgd dat dit soort baby’s opgevangen kunnen worden. Daarnaast heeft training van personeel in de opvang van baby’s al voor veel successen gezorgd. Er is ruimte voor nog meer training en ervaring in Helping Babies Breathe in het Sengerema Hospital. De uitbreiding van de NICU kan hopelijk bijdragen aan nog betere zorg voor pasgeboren baby’s!
Comments are closed